Dziś rozpoczynamy powrót. Carlos, Cocke i Zbyszek przeszli się do Laguna Polacco, by przenieść do Refugio Tejos resztę sprzętu nurkowego, a Patryk z Maćkiem rozpoczęli zwijanie obozu. Ojos żegna nas prawdziwie zimową aurą – gęstymi chmurami i coraz bielszymi stokami. W połowie drogi do Refugio Atacama Maciek zatrzymuje się, by pobrać próbki gruntu z form eolicznych, które na zdjęciach z okolic szczytu dostrzegli geomorfolodzy z Warszawy. Dostrzegł też kilka rozpadlin, a w niektórych z nich coś, co wyglądało na szyby odprowadzające gazy wulkaniczne z głębi Ziemi. Wygląda na to, że Ojos jest jednak wulkanem aktywnym.
Po dotarciu do Refugio Atacama możemy wszyscy wsiąść do samochodów terenowych i zjechać do Laguna Verde. Po drodze dopada nas zadymka śnieżna, wszystkie szczyty są pokryte grubą warstwą chmur. Hernan prowadzi pewnie, ale w wielu miejscach rozumiemy, dlaczego „droga” jest oznaczona na mapie jako „bardzo trudna dla samochodów z napędem na 4 koła”. W Laguna Verde czujemy się lepiej, oddychamy pełniejszą piersią, jest też nieco cieplej. Saturacja krwi tlenem, która w Refugio Tejos wynosiła przeważnie ok. 75-80% (a w niektórych przypadkach nawet poniżej 70%) skoczyła do 91-95%. Żartujemy, że w Copiapo przekroczy 110%… Późnym popołudniem okoliczne szczyty są oprószone świeżym śniegiem. Tuż przed zachodem słońca zaczyna się nieco przecierać, mamy popis różnokolorowych świateł i cieni na zakończenie dnia i całej wyprawy!
Duża wysokokość, czyste i suche powietrze sprawiają, że na Atakamie panują ekstremalne warunki, a na dużej wysokości (np. okolicach jeziora i szczytu Ojos del Salado) jest duże promieniowanie UV, przez co występują tam iście marsjańskie warunki. Około 100 km na południe od Antofagasta – regionie położonym na wysokości ok. 3.000 m, gdzie opady należą do jednych z najniższych na Atakamie (ok. 1 mm rocznie) – naukowcy uznali, że warunki klimatyczne są podobne do tych, panujących na Marsie. Nieziemski krajobraz Atakamy został zresztą wykorzystany do zobrazowania powierzchni Czerwonej Planety w telewizyjnym serialu „Kosmiczna Odyseja – Podróż do Planet”. W 2003 roku zespół naukowców w czasopiśmie Science opublikował artykuł pt. „Marsopodobne gleby pustyni Atakama w Chile i ich wpływ ograniczający rozwój mikroorganizmów”. W artykule tym opisano dane uzyskane z lądowników Voyager 1 i 2, które zbierały próbki pustynnej gleby, gdzie nie wykryto żadnych form życia! Wyjątkowe warunki klimatyczne regionu spowodowały, że NASA testowała tam najnowocześniejsze technologie, które w przyszłości mają być wykorzystywane w misjach marsjańskich. Uważa się też, że nie tylko gleby są ubogie, czy wręcz pozbawione życia, ale także dotyczy to tamtejszych zbiorników wodnych, znajdujących się na wysokości powyżej 4.000 m n.p.m. Wiele wskazuje na to, że na niesprzyjające warunki wpływ ma nie tylko bardzo duże zasolenie, często sięgające 35%, ale też silne promieniowanie UV oraz duże wahania temperatur. Wydaje się więc, że ekosystem (o ile w ogóle żyje tam cokolwiek), jest unikalny w skali światowej.
Przygotowując się do wyprawy mieliśmy w planach próbę pobicia rekordu Guinnessa w nurkowaniu na wysokości. Obecnie nie ma żadnego oficjalnie uznanego rekordu w nurkowaniu na wysokościach. Za nieoficjalny rekord uznaje się nurkowanie w Licancabur w 1982 r. wykonane przez archeologa dr. Charles Brush’a i trzech innych nurków. W tym samym jeziorze bez sprzętu nurkowała dr Natalie Cabrol z ekspedycji NASA i do niej należy nieoficjalny rekord freedivingu, choć jezioro ma w najgłębszym miejscu zaledwie nieco ponad 5 m (5,2 m jak podają w swojej pracy naukowej z 2009 r. W. H De Smet and J. A. E. Gibson, którzy przeprowadzili badania w jeziorze). W 2006 r. dr Cabrol zanurkowała ponownie w Licancaburze na obiegu zamkniętym, wykonując dwa kilkudziesięciominutowe nurkowania. Jeżeli udałoby się nam odnaleźć jezioro i zanurkować w nim, chcieliśmy aby zostało to oficjalnie potwierdzone. Skontaktowaliśmy się z organizacją Guinness World Records i nasze zgłoszenie zostało przyjęte. Otrzymaliśmy też dokładne wytyczne jak należy udokumentować wyczyn. Istotne też było, aby uzyskać patronat mediowy uznanego medium (to się udało), a także przedstawić dokumentację fotograficzną oraz uzyskać poświadczenie dwóch niezależnych świadków, nie będących członkami ekipy. Dlatego zdecydowaliśmy się na wynajęcie porterów nie związanych z nami, którzy zgodziliby się na weryfikację zeznań przez Guinnessa. Guinness przywiązuje ogromną wagę do niezależnych świadków, ponieważ ma ograniczone zaufanie do poświadczeń uczestników wyprawy. Ciekawe dlaczego;)
Wyprawa oficjalnie rozpoczyna się
Jest najwyższym wulkanem na świecie (6 893 m n.p.m.), przy okazji będąc najwyższym szczytem Chile i drugim pod względem wysokości szczytem poza Azją. Nazwę wulkanu można tłumaczyć dwojako – „słone oczy” lub „źródła słonej rzeki”.
Jest to suchy płaskowyż typu wulkanicznego w Andach Środkowych, zajmujący obszar północnego Chile i części północnej Argentyny. Położony jest na średniej wysokości 4 500 m n.p.m. Na tym obszarze znajdują się liczne wulkany, w tym najwyższy czynny wulkan na świecie – Llullaillaco (6 739 m n.p.m) oraz najwyższy ze wszystkich wulkanów świata – Ojos del Salado (6 891 m n.p.m.).
